Monday, December 20, 2010

ស្ថានភាពអ្នកនិពន្ធខ្មែរបច្ចុប្បន្ន

by Tararith 

១.ប្រវត្តិអ្នកនិពន្ធខ្មែរសម័យមុន
ខ្មែរជាជាតិសាសន៍មួយដែលកើត និងរស់នៅលើទឹកដី
កំណើត របស់ខ្លួនតាំង​ពីយូរ​យា​រណាស់​​មកហើយ ខ្មែរ
មានអក្សរ ភាសា មានការតែងនិពន្ធតាំងពី បុរាណ​កាល
​ម្ល៉េះ។

វិស័យតែងនិពន្ធបានវិវត្តន៍ ទៅតាមសង្គមកាល ដូចជា
កាល ពីជំនាន់ដើម អ្នកនិពន្ធ តាក់​តែងកំណាព្យ​ដើម្បី​​
សូត្រថ្វាយ​​ព្រះអាទិទេព តែងសម្រាប់ព្រះរាជា ដោយ
ចារនៅតាមផ្ទាំងសិលា តាម​សស្រ្ដាស្លឹក​រឹត និងក្រោយ
មក​ទៀត ទើបមានសរសេរនៅក្នុងសៀវភៅ និង​ភាព
យន្ត។
             
អ្នកនិពន្ធមុន និងក្នុងសម័យមហានគរ ភាគច្រើនគឺជា
ពួកអ្នកមានឋានៈ​ខ្ពង់​ខ្ពស់​ក្នុង​សង្គម ពិសេស​គឺជាអ្នក ដែលស្ថិតនៅក្នុងត្រកូលក្សត្រ និងពួកព្រាហ្មណ៍ អ្នក​
កាន់​សាសនា។ តែ​ក្រោយ​មក បន្ទាប់ពីព្រះពុទ្ធសាស នាចូលមកជ្រៅក្នុង ស្រទាប់មហាជន វិស័យតែងនិ
ពន្ធ បានផ្លាស់ប្តូរប្រែប្រួល​បន្ដិច ដោយអ្នកនិពន្ធ មាន
ពួកវណ្ណៈក្សត្រ ព្រះ​សង្យ និងមហាជន។ ការតែង និពន្ធ មានការប្រែប្រួល ខ្លាំង គឺចាប់ពី​សម័យឧត្ដុង្គ និងបន្ទាប់ 
មកក្នុង​ដំណាក់កាលអាណា​និគម​និយមបារាំង។
           
អ្នកនិពន្ធ តែងតែនិពន្ធពីសាសនា ទំនៀមទម្លាប់ប្រពៃណី និងស្ថានការណ៍សង្គម​។ ពិសេស​​បន្ទាប់​​ពីដំណាក់កាល
អាណានិគមនិយមបារាំង អ្នកនិពន្ធខ្មែរបានតាក់ តែង​
ប្រឌិតរឿង និង​កំណាព្យល្បើកជាច្រើន ដែលស្នាដៃទាំង
នេះបម្រើការកម្សាន្ត និង​ការ​ត្រិះរិះពិចារណា ដល់​សារធា
រណជន។
          
មានអ្នកនិពន្ធខ្មែរសម័យមុនជាច្រើន ដែលអ្នកអានខ្មែរ សព្វថ្ងៃមិនស្គាល់ឈ្មោះ តែ​ពួក​គេ​បាន​បន្សល់ទុកស្នាដៃ
ដ៏ច្រើន ជាធនធានសម្រាប់ការដុះដាលរបស់ មនុស្ស​ខ្មែរ 
ជំនាន់ថ្មី គ្រាន់​ពិចារណារៀនសូត្រ​គ្រប់សម័យកាល។
          
រឿងព្រេងខ្មែរ រឿងធនញ្ជ័យ អាជ័យមីគ្រត កំណាព្យ
ល្បើកដ៏ច្រើន ដែលសរសេរ​នៅក្នុង​សាស្រ្ដា​ស្លឹករឹត ឬ
និយាយតៗគ្នា គ្មានអ្នកនិពន្ធច្បាស់លាស់ឡើយ អក្សរ​
សិល្ប៍បែបនេះ បានបង្កប់ទៅដោយទស្សនវិជ្ជាខ្មែរ ការ
រិះគន់សង្គមសម័យនោះ និង​ជាប្រភពនៃវប្បធម៌ដ៏ជ្រាល
ជ្រៅ។ អ្នកសិក្សាតែងហៅអក្សរសិល្ប៍​បុរាណទាំងនេះ
​ថា​​អក្សរ​សិល្ប៍ប្រជាប្រិយ៍។

២.អ្នកនិពន្ធ និងសង្គមបច្ចុប្បន្ន
ការតែងនិពន្ធ មិនមែននរណាក៏អាចធ្វើបាននោះទេ 
ពិសេស ចំពោះប្រជាជន​ខ្មែរ។ នៅក្នុង​សង្គមខ្មែរ
បច្ចុប្បន្ន ដែលពុំ សូវមានគេយកចិត្តទុកដាក់ វិស័យ
តែងនិពន្ធ​ស្ថិត​ក្នុងស្ថានភាព​ត្រូវ​គេ​មើល​រំលង។ 
អ្នកនិពន្ធខ្លួនឯង ក៏ទទួលស្គាល់ការលំបាកនេះ​ដែរ។
             
ការមិនរីកដុះដាលនៃវិស័យតែងនិពន្ធនៅកម្ពុជាទាក់ទងនឹង
មូលហេតុគឺ៖
ក. ពុំមានការបណ្ដុះ ឬសម្រួចទេពកោលស្យអ្នកជំនាន់ថ្មី និងបរាជ័យជាបន្ត​បន្ទាប់​របស់​អ្នក​និពន្ធ​​ដូចគ្នា បានធ្វើឲ្យ ក្មេងជំនាន់ក្រោយលេងចង់តែងនិពន្ធ។ ម្យ៉ាង​ទៀត ក្នុង
ស្ថានភាព​សព្វ​ថ្ងៃ ដែល​ពិភពលោកកំពុងជ្រោមជ្រែង 
លើកស្ទួយសិទ្ធិ​ក្នុងការ​បញ្ចេញមតិ ក្នុងសង្គម​ខ្មែរ 
ប្រជាជនខ្មែរក៏ទន្ទឹងចាំទទួលយក​លទ្ធិប្រជា​ធិបតេយ្យ​
មួយ​ពេញលេញដែរ តែតាមការ​វាយតម្លៃរបស់សហ
គមន៍អន្ដរជាតិឃើញថា សង្គម​ខ្មែរ​សព្វ​ថ្ងៃ អនុញ្ញាតឲ្យ
មានការ​បញ្ចេញ​មតិតិចណាស់ ដែល​ប្រការ​នេះ អ្នក
អាច​មើល​ឃើញដោយខ្លួនឯង គឺសមាគមអ្នកនិពន្ធខ្មែរ 
ដែលពីមុន​ស្ថិត​ក្នុងភាព​អព្យា​ក្រិត ឯ​សព្វថ្ងៃត្រូវគ្រប់ គ្រងដោយអ្នកមានអំណាចនៅក្នុង​សង្គម ដោយគេ
យក​នាយករដ្ឋ​មន្រ្ដី​ខ្មែរ​ទៅ​ដាក់ពីលើធ្វើជាប្រធាន
កិត្តិយស ហើយសមាគម​ដ៏មានប្រជាប្រិយ​ក្នុង​ស្រុក 
មួយនេះ ចង់មិនចង់​ក៏​បង្ហាញឲ្យឃើញពី​អំណាច 
ដែលមិនអាច​មានអ្នក​និពន្ធ​ណាម្នាក់ជាសមាជិក 
ហ៊ានបញ្ចេញមតិ ឬ​សរសេររិះ​គន់​សង្គម និង
មនុស្ស​ក្នុង​រដ្ឋា​ភិបាលបច្ចុប្បន្ន​ដែរ គឺមានតែសរសេរ សរសើរលើកជើងតែប៉ុណ្ណោះ ដើម្បីទទួលបាន
រង្វាន់ ឬលាភ​សក្ការៈផ្សេងៗ។ 

អ្នកនិពន្ធខ្មែរហាក់កំពុងតែលង់លក់ក្នុងដំណេក ព្រោះតែ​គេមិនសរសេរ គេមិនបាន​ទទួល​​ការ​​ហ្វឹក​ហ្វឺនកាតែងនិពន្ធ​តាមបែបលក្ខណៈវិទ្យាសាស្រ្ត និងការ​រៀបចំឲ្យមានការ​ពិភាក្សាជាទូទៅ។ មួយទៀត​គឺសមាគមអ្នក​និពន្ធ​ខ្មែរ រៀប 
ចំឲ្យមាន​ការប្រកួត​ប្រជែង​តែងនិពន្ធ ដែល​មាន​ប្រធានបទ
​កំណត់ គឺ​ការ​លើកស្ទួយអ្នកកាន់អំណាច​សព្វ​ថ្ងៃ និង
ទំនាក់ទំនង​ជាមិត្តភាពរវាងកម្ពុជា​វៀត​ណាម ដែលហាក់ កំពុងប្រលោមអ្នកតែងនិពន្ធខ្មែរឲ្យចូលក្នុងសូង បណ្ដុះ
មិត្តភាពខ្មែរ យួន ចៀសវាងការរិះគន់យួន ពិសេសអំពី
បញ្ហាទឹកដី ហើយអ្នកនិពន្ធខ្លះប្រឹងរកពាក្យអួតសរសើរ
ដើម្បីឲ្យបានរង្វាន់ ឬកិត្តិយសតែប៉ុណ្ណោះ។

អ្នកនិពន្ធជាអ្នកប្រឌិតរឿងរ៉ាវក្នុងសង្គម។ សព្វថ្ងៃសង្គម
ខ្មែរមានបញ្ហាជាច្រើន ពិសេសបញ្ហាទឹកដី និងបញ្ហាពុក
រលួយ តែអ្នកនិពន្ធបាននិយាយរឿងរ៉ាវទាំងនេះតិចតួច
ណាស់ យើងបែរជាឃើញគណបក្សនយោបាយ 
ពិសេសគណបក្សជំទាស់ ដែលខ្នះខ្នែងក្នុងរឿងនេះ 
ទៅវិញ។

ខ. ការគំរាមកំហែង ដោយផ្ទាល់ ឬដោយប្រយោល ជា ហេតុធ្វើឲ្យអ្នកនិពន្ធ​បាក់​ស្បាត មិន​ចង់និយាយ ឬសរសេរ ឬបញ្ចេញមតិរបស់ខ្លួន។ ទោះចង់ ឬមិនចង់ ការ​បញ្ចេញ​
មតិ​នៅកម្ពុជា បាន​ឡោម​​ព័ទ្ធទៅដោយភាពភ័យខ្លាចដ៏ 
ចាស់គំរិល។

អ្នកនិពន្ធ មិនមែនជាអ្ននយោបាយទេ អ្នកនិពន្ធពុំមាន
ឧកាសកាន់អំណាច ហើយ​​ក៏ពុំ​ដែល​ចង់​បានអំណាច
ដែរ។ អ្វីដែលអ្នកនិពន្ធប្រឌិតឡើង គឺដើម្បីឲ្យមាន​ការ​​
កម្សាន្ដ និង​​​ឲ្យ​សង្គម​​មនុស្ស​ពិចារណា គឺពិចារណា ដើម្បីឈានទៅរកការរីក​ចម្រើន ការ​ផ្លាស់​​ប្ដូរ​ឥរិយា​
បថ និងទៅរក​សុភមង្គល​​ក្នុងសង្គម។ តែអ្នកនយោ ​
បាយខ្លះ តែងតែ​យក​អ្វីៗដែល​អ្នក​​និពន្ធ​សរសេរ ទៅ ប្រៀបធៀបនឹងទង្វើរបស់ខ្លួន ទៅប្រៀបនឹង​អំពើ​
មិនស្មោះត្រង់ ដែលខ្លួន​បាន​ប្រព្រឹត្ត ហើយចោទ
ប្រកាន់ ថា​អ្នកនិពន្ធ​បរិហារ​​កេរ ថា​អ្នកនិពន្ធនិយាយ
​មិន​ពិត ថាអ្នក​និពន្ធ​រិះគន់គេ និងបង្កើតជាលេស​
ចាប់​ចង ឬសម្លាប់​ដោយគ្មានការជំនុំជម្រះ​ក៏​មាន 
ដែល​រឿងរ៉ាវ ទាំងនេះ អ្នកនិពន្ធខ្មែរគ្រប់ជំនាន់សុទ្ធ តែមានពិសោធហែលឆ្លង​កាត់។

នៅកម្ពុជាប្រព័ន្ធព័ត៌មានស្ទើរតែទាំងអស់ ត្រូវបានគ្រប់
គ្រង ឬឃ្លាំមើលដោយ​រដ្ឋាភិបាល ការសរសេរ ឬតែង
និពន្ធ និងផ្សព្វផ្សាយ កម្រនឹងគេចរួចពីការតាមដាន​របស់ មនុស្សរបស់រដ្ឋាភិបាលណាស់។ មានអ្នក​ប្រជាធិប
តេយ្យ អ្នក ស្រឡាញ់សេរីភាពជាច្រើន ដែលប្រឹង​ប្រែង​
រើបម្រះចេញ​ពី​សង្គម ដែលគ្រប់ គ្រង​របៀបផ្ដាច់ការដូច 
សព្វថ្ងៃ តែពួកគេត្រូវ​លង​បន្លាច និងត្រូវរងនូវ​ទារុណកម្ម​ដូចបានបញ្ជាក់ខាងលើ។

កាលពីការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០០៨ អ្នកកំប្លែងឈ្មោះឡោ
ស៊ី និងលោកចម្រើន ត្រូវ​បាន​គណ​បក្សនយោ​បាយមួយ ជួលឲ្យលែងកំប្លែង ក្រោយមកគណបក្សកាន់​អំណា​ច​
គម្រាមអ្នក​ទាំង​នេះ​រហូត ចុងក្រោយ លោកឡោស៊ី សម្រេចចូលបម្រើ​គណ​បក្ស​នយោបាយនោះ។ ការ គំរាមដល់អាយុជីវិតនៅតែបន្ត ហើយមិនអនុញ្ញាត
ឲ្យ​អ្នក​កំប្លែង​រូបនេះ ចេញសម្តែង​តាមគ្រប់កញ្ចក់ទូរ
ទស្សន៍។ រហូត ដល់ពេលនេះ នាយ​ឡោស៊ី បានសុំ
អភ័យទោសរាប់​សិបដង ទៅនាយករដ្ឋមន្រ្ដី ឬអ្នក 
ដឹកនាំគណបក្ស តែនៅតែគ្មាន​ឧកាស​ចេញ​សម្ដែង 
ដដែល។ គាត់រស់នៅ​ដោយ​សារមុខរបរសម្ដែង
កំប្លែងរាល់ថ្ងៃ​គាត់​គ្មាន​ការងារធ្វើទេ ព្រោះតែមិន 
មាននរណា​ហ៊ាន​ជួលគាត់។

នៅក្នុងភូមិភាគអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ប្រទេសថៃ សឹង្ហបុរី ម៉ា 
ឡេស៊ី ជាប្រទេស​ដែល​នាំ​មុខ​ផ្នែក​សេដ្ឋកិច្ច ហើយ រដ្ឋាភិបាលប្រទេសទាំងនេះ មានឆន្ទៈក្នុងការជំរុញឲ្យ
​វិស័យ​​វប្បធម៌រីក​ចម្រើន អ្នក​និពន្ធ ក៏បានការទទួល ស្គាល់ពីមហាជនទូទៅផងដែរ តែ​នៅ​​​កម្ពុជាប្រទេស
​ដ៏​ក្រីក្រ​មួយនេះ គ្មាន​មូល​និធិសម្រាប់ផ្ដល់ឲ្យអ្នកនិពន្ធ
ឡើយ តែបើ​គេ​ឲ្យវិញ គឺដើម្បីមប្រើ​ប្រយោជន៍​នយោ
បាយ​របស់​ពួកគេ​តែប៉ុណ្ណោះ គណបក្សនយោបាយ ណាគ៏មានគំនិតបែបនេះដែរ។ អ្នកនិពន្ធមិន​មានសេរី
ភាពក្នុងការ​បញ្ចេញ​គំនិត​ដោយ​សេរី​ឡើយ។

ការជ្រើសរើសវិជ្ជាជីវៈជាអ្នកនិពន្ធ អ្នកនិពន្ធទាំង
ឡាយដឹងជាមុនថា យើងនឹង​ប្រឈម​មុខ យើងនឹង
ទទួលទោស ត្រូវរត់ចោលស្រុក យើងអាចនឹងត្រូវ
គេសម្លាប់ តែជនដែលតាម​ឈ្លានីសអ្នកនិពន្ធភ្លេច
​គិតថា គេកំពុងតែបំផ្លាញ វប្បធម៌របស់ខ្លួន ព្រោះ
ថា បើគ្មាន​អ្នក​និពន្ធ បើគ្មានអ្នកនិពន្ធ​ឯក​រាជទេ អ្វី
ដែល អ្នកបានឮគឺមានសំឡេងតែមួយគត់ ហើយ
មនុស្សជំនាន់ក្រោយ និងបាត់​បង់​ឧកាសដឹងឮរឿង រ៉ាវរបស់មនុស្សជំនាន់មុន តាមរយៈការប្រឌិត
របស់អ្នកនិពន្ធ ពេល​នោះ​ហើយ ដែលសង្គមមិន
អាចរីក​ចម្រើន​បានឡើយ។ ជាក់ស្ដែង ក្រោមការ
គ្រប់គ្រង​របស់​ពួកខ្មែរក្រហម ដែលមានការកាប់​
សម្លាប់យ៉ាងរង្គាល ហើយ បំផ្លាញមរតកវប្បធម៌​
គ្មាន​សល់ រហូតដល់ពេលនេះ​ជិត​៤០ឆ្នាំហើយ 
សង្គមខ្មែរ មិនទាន់មានអ្នកនិពន្ធឆ្នើម មិន​ទាន់មាន
អ្នកនិពន្ធកម្រិត​អន្តរជាតិនៅឡើយទេ។ យើងជាខ្មែរ ត្រូវហ៊ានទទួលស្គាល់ថា ដូន​តាយើងខ្លះ និង​សម័យ
របស់យើងនេះ បានប្រព្រឹត្តមិនគប្បីចំពោះអ្នកនិពន្ធ 
ដែលជា​ផ្នែក​មួយ នាំ​ឲ្យអក្សរសាស្រ្តជាតិ វប្បធម៌ ជាតិឈានទៅរកការរលត់រលាយ។

៣.អ្នកនិពន្ធ និងស្នាដៃ
សព្វថ្ងៃ ព្រោះតែសង្គមខ្មែរនៅមានការត្បិតត្បៀត សិទ្ធិសេរីភាពអ្នកនិពន្ធ ជា​ហេតុ​ធ្វើឲ្យ​អ្នកនិពន្ធ 
ស្ងប់ស្ងាត់។ នៅក្នុងសង្គមខ្មែរ ពុំមានស្នាដៃរបស់
អ្នកនិពន្ធ ជំនាន់ ថ្មី​ណាមួយ​លេច​​ធ្លោ​នៅ​ឡើយ
ទេ ដោយហេតុថា អ្នកនិពន្ធមិនមានទំនាក់ ទំនង
គ្នា អ្នក​និពន្ធមិនបាន​ទទួល​ការ​បណ្តុះបណ្តាល
ឲ្យស៊ីជម្រៅ អ្នកនិពន្ធមិន ទទួលមាន​គំនិតថ្មី​ពី​
ខាង​ក្រៅ អ្នកនិពន្ធ​ក្រីក្រ មិនមានពេលគ្រប់គ្រាន់ 
នឹងគិតគូរ អំពីការតែងនិពន្ធ ឲ្យ​បាន​​ពេញលេញ 
អ្នកនិពន្ធនៅ​មានភាព​ខ្លាច​រអា មិនហ៊ានបោះពុម្ព 
ផ្សាយស្នាដៃ​របស់ខ្លួន។

 ស្នាដៃមួយចំនួន ដែលមាននៅលើទីផ្សារ ភាគច្រើន គឺជាស្នាដៃដែលផ្សាយ​ដដែលៗ ស្នាដៃ​មួយ​ចំនួនធំ មិនទាន់មានគុណសម្បត្តិ អាចជួយឲ្យអ្នកអានខ្មែរ
រកឃើញពន្លឺ​ថ្មី​ឡើយ។

ប្រជាជនខ្មែរមានទម្លាប់អានសៀវភៅតិចណាស់ នេះជាមូលហេតុមួយ ដែល អ្នក​និពន្ធ​ពិបាក​​​បញ្ចេញ​ស្នាដៃរបស់ខ្លួនទៅលើទីផ្សារដែរ ព្រោះថានៅ
កម្ពុជា មិនទាន់ មាន​​អ្នក​បោះ​​ពុម្ពផ្សាយ​ល្អទេ តែ 
បើមានវិញ គឺអ្នកនិពន្ធត្រូវបង្ខំចិត្តលក់ ស្នាដៃ
របស់គេ យ៉ាង​ថោក​បំផុត ទៅ​ឲ្យអ្នក​បោះ​ពុម្ព
ផ្សាយផ្ដាច់មុខតែម្ដង។

ក្នុងទសវត្សទី៧០ ប្រជាជនកម្ពុជាជាងប្រាំលាន
នាក់ដែលរងគ្រោះ ព្រោះរបបខ្មែរ​ក្រហម តែ​មានអ្នកសរសេរអំពីដំណើរជីវិតកាលនោះ
ប្រហែល១០០នាក់ប៉ុណ្ណោះ។

៤.អ្នកនិពន្ធ និងការអប់រំ
អ្នកនិពន្ធខ្មែរសម័យថ្មី ភាគច្រើនមិនមានការបណ្ដុះ បណ្តាលតាមបែបវិទ្យាសាស្រ្ត​ទេ។ ការ​​ចេះតែង
និពន្ធ ពិសេសកំណាព្យ គឺអ្នកនិពន្ធយើងចេះ
អាចតែងបានតែ​តាមទម្រង់ ឬតាម​បែប​បទរបស់
អ្នកនិពន្ធមុនៗតែប៉ុណ្ណោះ ដែលទម្រង់នៃការតែង
និពន្ធ និងអត្ថន័យ​នៅ​មានលក្ខណៈបុរាណ ឯខ្លឹម
សារដ៏ស៊ីជម្រៅប្រៀបទៅអ្នកនិពន្ធនៅបស្ចឹម
ប្រទេស គឺ​យើងទទួលស្គាល់ថា​នៅ​​មានកម្រិត
នៅឡើយ។

អ្នកនិពន្ធ ដែលចេះភាសាបរទេស អ្នកនិពន្ធ ដែល មានឧកាសចេញទៅ​បរទេស និង​ទទួល​ការបណ្តុះ បណ្ដាលនៅបរទេស គេមានសមត្ថភាពខ្ពស់ក្នុង
ការ​តែង​និពន្ធ។ តែ​អ្នកនិពន្ធ​ខ្មែរ​តិចណាស់ ដែល មានសំណាងចេញពីប្រទេសរបស់ខ្លួន ព្រោះ
សង្គម​ខ្មែរ​ហាក់ដូចជា​បិទជិត ហើយអ្នកនិពន្ធ
បរទេសតិចណាស់ ដែលធ្វើការ​សហការ​ជា
មួយ​អ្នកនិពន្ធខ្មែរ។ តែបើគេសហការការវិញ 
គឺក្នុងបំណងតែមួយ គឺបំបិទមាត់ អ្នក​និពន្ធមិន
ឲ្យបញ្ចេញ​មតិ​ ព្រោះមិនចង់ឲ្យអ្នកនិពន្ធរិះគន់ 
ពីប្រទេសរបស់គេ ដែលកំពុងមានឥទ្ធិពល
លើសង្កមខ្មែរ នេះជាអ្វីដែលមានកន្លងមក។ 
កត្តាទាំង​នេះហើយ ដែល​បណ្ដាលឲ្យអ្នក
និពន្ធខ្មែរ ក៏ដូចវិស័យតែងនិពន្ធធ្លាក់ចុះ។

៥.ប្រភេទនៃការតែងនិពន្ធ
អ្នកនិពន្ធនៅកម្ពុជា មិនទាន់បានបែងចែកដូចនៅ ប្រទេសជឿនលឿនទេ មាន អ្នក​និពន្ធ​​ខ្លះ អាច
តែងកំណាព្យ ចម្រៀង និងប្រលោមលោកផង
ដែរ ឯអ្នកនិពន្ធ ខ្លះ ទៀត​អាចតែងភាព​យន្ដ តែ
អ្នក​និពន្ធ​ភាព​យន្ដមិនមានច្រើនទេ ស្របនឹង
សម័យកាល​បច្ចុប្បន្ន ដែលវិស័យ​ភាពយន្ដ
ធ្លាក់ចុះខ្សោយ​ផង។

អ្នកនិពន្ធក៏មានឋានៈដូចអ្នកនយោបាយដែរ តែអ្នក និពន្ធត្រូវកសាងសមត្ថភាព ដោយ​​សរសេរ និង
ផ្សាយឲ្យបានច្រើន ឲ្យមានន័យទើបឈានទៅ
ដល់មានការ​ទទួលស្គាល់​ពី​មហាជន។ ម្យ៉ាងទៀត នៅកម្ពុជាមិនសម្បូរណ៍របៀបតែងនិពន្ធ ដូចនៅ 
បណ្ដាប្រទេស​ផ្សេង​ទេ ឧ:​ បើនិយាយពីMeta 
fiction គឺ យើងមិនដឹងថា តើជារបៀបគិត របៀប
តែង និង​គំនិតក្នុងរឿងបែបនេះយ៉ាងណាទេ។

៦.តម្លៃជាអ្នកនិពន្ធ
អ្នកនិពន្ធ មានតម្លៃ មានកិត្ដិយស ដោយគ្មាន
នរណាប្រកួតប្រជែងបាន ហើយតម្លៃ​នេះ​មិន​មែនបានដោយការបោះឆ្នោត គៃបំបាត់សន្លឹក
ឆ្នោតទេ គឺបាន​មក​ដោយ​សុចរិត ដោយ​គំនិត
​ប្រាជ្ញាច្នៃប្រឌិត គឺជាកិត្តិយសដែលមនុស្ស
ជាតិទទួលស្គាល់ ព្រោះ​​​អ្នកនិពន្ធ និពន្ធ​រឿង
ប្រលោមលោក កំណាព្យ និងអត្ថបទផ្សេងៗ 
ឡើង ដើម្បី​បម្រើសាធារណៈជន។ បើ​បទ
​និពន្ធរបស់​គេ​មាន​លក្ខណៈសាកល ទៀត
នោះ នោះ​គេពិត​ជា​បានទទួលការគាំទ្រពី​
ពិភពលោក​មិនខាន។

 ដោយឡែក អ្នកនិពន្ធខ្មែរ ដែលស្នាដៃនៅមាន
កម្រិតស្រាប់នោះ ថែមទាំងមិនទាន់​មាន​​ការ
លើកទឹកចិត្ត ពីស្រទាប់មហាជន និងរដ្ឋាភិបាល
ថែមទៀត។ ទន្ទឹមនោះ អ្នកនិពន្ធ​​មួយ​ចំនួន  រង
នូវការ​ប្រមាថ ការគម្រាមគំហែង ដែលធ្វើឲ្យ
ពួក​គេពិបាកទ្រាំ​ទ្រ និងសុខចិត្ត​បោះបង់ចោល
ការ​តែងនិពន្ធក៏​មាន។ អ្នកនិពន្ធខ្មែរ ពុំមានត្រូវ
បាន​គេតម្លៃឡើយក្នុងសង្គម​ខ្មែរបច្ចុប្បន្ន។

៧. អ្នកនិពន្ធ និងសេរីភាព
 ក្នុងដំណាក់កាលដែលអ្នកនិពន្ធត្រូវគេបោះបង់
ចោល មានយុវអ្នកនិពន្ធមួយ ចំនួន​បាន ព្យាយាម​ដុះដាលដោយខ្លួនឯង ដោយពួកគេតែងនិពន្ធ 
ហើយចេញ ផ្សាយ​តាម​Blog​របស់​គេ។ អ្នក​និពន្ធ​
មួយចំនួនទៀត បង្កើតឲ្យមានបណ្ដាញទាក់ ទង
តាម​រយៈ​​ប្រព័ន្ធ​បច្ចេក​វិទ្យា​ក៏មាន។ ប៉ុន្ដែអ្វីទាំង​នេះ ដែលអ្នកនិពន្ធកំពុងធ្វើ នៅតែនាំមក​នូវ​ការ​បារម្ភ
ដដែល ព្រោះ​សព្វ​ថ្ងៃ ការគម្រាមកំហែង​មិន​ទាន់
បាន ធូរស្រាលនៅឡើយ​ទេ។

លោកហង្ស ចក្រា ចាងហ្វាងកាសែតខ្មែរម្ចាស់
ស្រុកនិងជាសមាជិកអង្គការភែនកម្ពុជា ធ្លាប់
ត្រូវបានអ្នកមានអំណាចប្ដឹងរហូតជាប់គុក 
ព្រោះតែគាត់ សរសេរអត្ថបទ អំពីបញ្ហាអំពើ
ពុក​រលួយនៅកម្ពុជា។ លោកគឹម សុខា កាល 
នោះជាប្រធាន អង្គការសិទ្ធិ​មនុស្ស​មួយ លោក
​ម៉ម សូណង់ដូ ជានាយកវិទ្យុសំបុកឃ្មុំ ក៏ធ្លាប់
ត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលចាប់​ដាក់គុកអស់ជាច្រើនខែ
ដែរ រួមទាំងអ្នក កាសែត​ផ្សេងទៀត ត្រូវបាន​
តុលាការកោះហៅ​ជាបន្ដបន្តាប់ ព្រោះតែការ 
បញ្ចេញមតិរបស់ពួក ចុងក្រោយគឺលោក សេង 
គុណការ បុគ្គ​លិក​អង្គការ​ស្បៀង​អាហារ​ពិភព​លោកគ្រាន់តែចែកផ្សាយការរិះគន់មេដឹកនាំ
រដ្ឋាភិបាលខ្មែរ ដែលដកចេញពីគេហទំព័រខេ 
អាយ ត្រូវតុលាការរាជធានីភ្នំពេញផ្តន្ទាទោស 
យ៉ាងតក់ក្រហល់ នេះ​ជា​វិធាន​ការ​បំបាត់​សេរី​ 
ភាព​បញ្ចេញ​មតិរបស់រដ្ឋាភិបាលបច្ចុប្បន្ន។ ប្រសិនបើអ្នកនិពន្ធណាហ៊ានសរសេរបញ្ចេញ 
មតិរិះគន់ អ្នកនិពន្ធខ្មែររូបនោះ ពិតជាវាសនា មិនខុសពីចូលគុកឡើយ។

មានអ្នកនិពន្ធខ្លះ ដោយសារតែមានការគាបសង្កត់
ខ្លាំងពេក ធ្វើឲ្យពួកគេបង្ខំចិត្ត រត់​គេច​​ចេញពី​ស្រុក
ទេស ព្រាត់ប្រាសក្រុមគ្រួសារ ហើយកសាងជីវ
ភាពថ្មីនៅ បរទេស​ទាំង​លំបាក​​លំបិន។ អ្នកនិពន្ធ​
ណា ដែលហ៊ានសរសេររិះគន់ចំពោះ ឬ មិនចំ
ពោះដល់​អ្នក​មាន​ឋានៈ​យសស័ក្កក្នុង​រដ្ឋា​ភិបាល 
អ្នក​និពន្ធ​នោះ មិនដែល ទទួលមាន វាសនា​ល្អ
ឡើយ។ ប៉ុន្មានឆ្នាំមុននេះនេះ លោកគង់ ប៊ុន​
ឈឿន អ្នក​និពន្ធ​​​ជើងចាស់ លោក​ជាអ្នកនិពន្ធ​
ប្រលោម​លោក កំណាព្យ ចម្រៀង និងភាព 
យន្ដ​ផងនោះ ចុង​ក្រោយ​​​​​សម្រេច​​និរទេសខ្លួន​ទៅរស់នៅប្រទេសន័រវេស។ អ្នកនិពន្ធឈ្មោះ 
ប៉ែន ពុទ្ធសភា កំពុងតែរត់គេចខ្លួនពីការ​តាម​
ចាប់របស់អជ្ញាធរ ដែលរហូតមកដល់ពេល
នេះ មិនដឹង​ថានៅទីណាផង។
           
៨.សារជាតិអ្នកនិពន្ធ
អ្នកនិពន្ធ ជាមនុស្សពិសេស ដែលបង្កើតប្រវត្តិ
សាស្រ្ដបាន ដោយប្រឌិតទាំងស្រុង ហើយ​ស្នា
ដៃ​របស់គេបង្ហាញនូវតថភាពសង្គម។ អ្នកនិពន្ធ
ខ្មែរ ក៏មានអត្តសញ្ញាណ​នេះដែរ។ អ្នកនិពន្ធ
មានឋានៈវណ្ណៈ ដូចអ្នកនយោបាយដែរ តែផ្ដល់
កិត្តិយស​ដោយ​មហាជន និងទទួលទោសទណ្ឌពី អ្នកមានអំណាចក្នុងសង្គម។

នៅកម្ពុជា អ្នកនិពន្ធណាដែលសរសេររិះគន់ដល់
រដ្ឋាភិបាល ដោយផ្ទាល់ ឬដោយ​ប្រយោល ថា
រដ្ឋាភិបាលមិនគោរព​សិទ្ធ​មនុស្ស ថារដ្ឋពុករលួយ 
ប្រទេសផ្ដាច់ការ អ្នក​និពន្ធ​នោះ ត្រូវបានគេកត់
សំគាល់ មិនយូរមិនឆាប់នឹងត្រូវទទួលទោស
ទណ្ឌ ហើយ​គេ​អាចនឹង​ចាត់ទុកថា អ្នកនោះជា
សមាជិកសកម្មរបស់គណបក្សនយោបាយ 
ទោះ​បី​អ្នកនិពន្ធរូប​នោះ​ មិន​មែនជាសមាជិក​
របស់បក្សនយោ បាយណាមួយក្តី។ មានអ្នក​
និពន្ធខ្លះ ចុងក្រោយ ត្រូវបង្ខំ​ចិត្ត​ចូលរួមក្នុង
គណបក្ស​នយោបាយ​ដែរ ព្រោះបើមិន​ចូល
រួមជាសមាជិកគណ​បក្ស​​នយោបាយ​ទេ ពួក
គេ មិនបានជំនួយពេល​មាន​គ្រា​អាសន្ន ឬការ
គំរាមកំហែងជាយថា​ហេតុ​ណាមួយ ការពិត
សូម្បីតំណាងសិទ្ធិ មនុស្ស​អង្គការសហប្រជា 
ជាតិប្រចាំកម្ពុជា ក៏រដ្ឋាភិបាលនេះ ចោទប្រ
កាន់ថា ធ្វើការ​បម្រើ​ឲ្យគណបក្សប្រឆាំងដែរ។

ជារួមស្ថានភាពសង្គមខ្មែរ មិនអនុញ្ញាតឲ្យ
អ្នកនិពន្ធ បញ្ចេញមតិដោយសេរីបាន​ឡើយ 
មិន​ត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ អំពើ​ហឹង្សា ឬការចាប់
ចង ការកោះហៅតាមរយៈ​តុលាការ​នៅតែ
ជាបញ្ហា នៅតែជា​ការ​គំរាមដល់អារម្មណ៍
អ្នកនិពន្ធដែរ។ មាន​តែការ​សម្លឹងមើល និង
ជួយជ្រោម​ជ្រែងពី​បរទេសទេ ដែលនាំឲ្យ
មានការអនុវត្តប្រជា​ធិប​តេយ្យនៅ​កម្ពុជា 
ការបញ្ចេញមតិប្រព្រឹត្តទៅ​បាន​រលូនខ្លះ៕



2 comments:

  1. គួរ​តែ​មាន​ការ​ផ្លាស់​ប្តូរ​... មិន​មែន​ចាំ​តែ​គេ​ដើរ​ទៅ​មុខ​អស់ ហើយ​យើង​ដើរ​ថយ​ក្រោយ​នោះ​ទេ​...

    ReplyDelete